ДИҚҚАТГА САЗОВОР ЖОЙЛАР

Ўзбекистон — Ўрта Осиёдаги таниқли ме’морий ёдгорликнинг xазинаси ҳисобланади. Ушу ўлканинг жўшқин тариxига қарамасдан ажойиб бойлигини сақлаб қолган ҳамда асрлар ўз «дастxатларини» қолдирган шаҳарлар Ўзбекистоннинг барча ҳудудларидан жой олган.

ТОШКЕНТ

Тошкент — Марказий Осиёнинг энг йирик қадимий шаҳарларидан бири — О`збекистон Республикасининг пойтахтидир. Шаҳар сифатида Тошкент ҳақидаги биринчи ма’лумотлар эрамиздан аввалги ИИ асрдаги қадимги шарқий манбаларда учрайди; Хитой манбаларида Юни деб аталган; Форс шоҳи Шопур И эрамиздан аввалги 262-йилдаги «Зороастр Ка’баси» қайдномаларида Тошкент воҳаси Чоч деб номланган. Чоч — олтин экспорти, қимматбаҳо тошлар, ширинликлар ва аслзот отларни бошқа шаҳар ва мамлакатларга олиб о`тишдаги ё`лнинг чорраҳасида жойлашган. «Тош шаҳар» ма’носини англатувчи бугунги Тошкент — замонавий республиканинг пойтахти, о`тмиш ма’лумотларини сақловчи, О`збекистон тарихи ҳақида ко`п ма’лумотларни хотирловчи, 2 миллиондан ортиқ аҳолиси бо`лган бу шаҳар Марказий Осиёнинг энг катта индустриал марказларидан биридир.

Тошкентнинг тарихий ва архитектура ёдгорликлари:

· Ко`калдош мадрасаси(14-аср)

· Каффол-Шоши мақбараси(15-аср)

· Ҳазрати Имом архитектура ансамбли(16-аср)

· Абул Қосим мадрасаси(19-аср)

· Баракхон мадрасаси(16-аср)

· Жума масжиди (19-аср)

· Амир Темур музейи — замонавий архитектура дурдонаси

· Амир Темур майдони

· Мустақиллик майдони

· Халқлар До`стлиги майдони

· Жасорат монументи

· Ҳасти Имом майдони

· Тилла Шайх масжиди

· Ҳадра майдони

· Со`фи Ота мақбараси

САМАРҚАНД

Самарқанд тарихи тахминан 2750-йилни ташкил этади ва Темурийлар сулоласи бошқаруви даврига тегишли архитектура ёдгорликлари қадимги Миср, Хитой, Ҳиндистон, Гретсия ва Римдаги архитектура дурдоналари сингари катта аҳамиятга эгадир.

Самарқанднинг тарихий ва архитектура ёдгорликлари:

· Қадимги Афросиёб манзилгоҳлари(е.а.8-аср)

· Улуг`бек обсерваторияси(1428–1429)

· Шоҳи Зинда архитектура ансамбли

· Ҳазрат Хизр масжиди(19-аср о`рталари)

· Бибихоним масжиди(1399–1404)

· Улуг`бек мадрасаси(1417–1420)

· Шердор мадрасаси(1619–1635/36)

· Тилла Қори мадрасаси(1647–1659/6)

· Чорсу бозори(18-аср охири)

· Рухобод мақбараси(1380-йиллар)

· Оқ-сарой мақбараси(1470)

· Го`ри Амир(1404)

· Намозгоҳ масжиди(17-асрлар)

· Ишрат Хона мақбараси(1464)

· Хожа Аҳрор ансамбли(15-20-асрлар)

· Чо`пон Ота мақбараси(1430–1440)

· Хожа Абду Дорин қабристони(15-19-асрлар)

· Имом ал-Буxорий мажмуаси

БУXОРО

Бухоро қадимги ҳинд тилида «ибодат» ма’носини англатиб, қачонлардир Буюк Ипак Ё`лида йирик тижорат маркази бо`лган. Бухоро — о`рта асрнинг 140 дан ортиқ архитектура ёдгорликларини о`зида сақлаган «музей шаҳардир». Бундан 2300-йил аввал қурилган Пои Калон, Қо`ш Мадраса, Исмоил Сомоний мақбараси, минораи Калон каби ансамбллар бугунги кунгада ҳам барчанинг диққатини тортаяпти. Наршаҳий, Рудакий ва Дақиқий сингари машҳур шоирлар, олим Ибн Сино ва бошқалар Бухоронинг тараққий этишида муҳим рол о`йнаган.

Бухоронинг тарихий ва архитектура ёдгорликлари:

· Арк(11-20-асрлар)

· Бола Ҳовуз(18-аср бошлари-20-аср)

· Сомоний мақбараси(9-10-асрлар)

· Чашмаи Аюб қабристони(1380-ёки 1384/85)

· Абдуллахон мадрасаси(1596/98)

· Модарихон мадрасаси(1556/57)

· Баланд масжиди(16аср бошлари)

· Гаукушон ансамбли(Масжид,Минора,Мадраса),(16аср)

· Зайниддин Хожа хонақоҳи(1555)

· Пои Калон ансамбли(12-14аср)

· Лаби Ҳовуз ансамбли(16-17аср)

· Ко`калдош мадрасаси(1568/69)

· Нодир Девонбеги хонақоҳи(1620)

· Улуг`бек мадрасаси(1417)

· Абдулазизхон мадрасаси(1652)

· Бола Ҳовуз масжиди(1712)

· Сайфиддин Бохарзий мақбараси(13асрнинг иккинчи ярми-14аср)

· Буёнқулихон мақбараси(14асрнинг иккинчи ярми,15ёки16аср)

· Намозгоҳ масжиди(12-16асрлар)

· Файзабод хонақоҳи(1598/99)

· Чор Минор мадрасаси(1807)

· Ситораи Моҳи Хосса Бухоро Амири саройи(19аср охири 20 аср бошлари)

· Чор Бакр — шайх Жубайра сулоласи дафн этилган жой(1560/63)

ХИВА

Хива — шаҳарнинг қадимги қисмидаги жуда ко`п архитектура ёдгорликларига бой бо`лган Ичан-Қал’а шарқнинг экзотик шаҳар тимсолини о`зида сақлаб қолган афсонавий шаҳардир.

Хиванинг тарихий ва архитектура ёдгорликлари:

· Ичан-Қал’а: Масжид ва Саидбой мадрасаси(18аср охири- 19аср бошлари)

· Полвон Дарвоза дарвозаси атрофлари

· Аллақулихон мадрасаси(1834/35)

· Қутлуг` Мурод Иноқ мадрасаси(1804/12)

· Тим ва Аллақулихон Карвон саройи(19аср)

· Абдуллахон мадрасаси(1865)

· Анушхон масжиди ва саройи(1657)

· Тош Ҳовли(Аллақулихон саройи)(1830/36)

· Оқ масжид(1832/42)

· Жума масжид минораси(1788/89)

· Саид Аловуддин мақбараси(14аср)

· Муҳаммад Аминхон мадрасаси(1851/52)

· Калта Минор минораси(1855)

· Ко`ҳна Арк(1868/88)

· То`ра Муродтур минораси(1888)

· Муҳаммад Аминхон мадрасаси(1871)

· Шерг`озихон мадрасаси(1718/20)

· Бог`ланди масжиди(19аср)

· Арабхона мадрасаси(1838)

Шунингдек, Ўзбекистоннинг бир қатор бошқа шаҳарларида кўпгина тариxий ёдгорликлар ва ме’морчиликнинг диққатга сазовор жойлари мавжуд.